ზოგიერთი რამ რეკლამის შესახებ
სტატიის ავტორი: პაპუნა ტოლიაშვილი
7 აგვისტო, 2012 | წაკითხულია 4 809-ჯერ
აღმაშენებლის ხეივნის მხრიდან თბილისში რომ შემოვდივართ, ერთ დიდ კედელს, ასევე დიდი ასოებით აწერია – “ჟესტიანჩიკი ვიტალი” და ისარი აქვს მიხატული, რომელიც იქვე შემავალი ჩიხისკენ მიუთითებს. სავარაუდოდ, ამ წარწერის ავტორს დიდი წარმოდგენა არ უნდა ჰქონდეს რეკლამაზე, მაგრამ მან ზუსტად იცის, ვისთვის და რატომ გააკეთა ეს წარწერა – ძალიან იაფიც დაუჯდა და დიდი ალბათობით, დანახარჯთან შედარებით მნიშვნელოვან უკუგებასაც იღებს.
ვინც ამ მიმართულებით წიგნებს ვკითხულობთ და ბევრსაც ვფიქრობთ, ხშირად ვერ ვახერხებთ ისეთი მარტივი და ეფექტური გზების მოძებნას იმ მიზნების მისაღწევად, რომელიც ჩვენს სარეკლამო აქტივობას შეიძლება ჰქონდეს.
ჩვენთან ბევრი ისეთი კერძო ორგანიზაციაა, რომელიც რეკლამას არ, ან თითქმის არ აკეთებს. მათ ბევრი არგუმენტი აქვთ ამისთვის – არ მუშაობს, ძვირია, ტელევიზიის გარდა რეკლამის გაკეთებას არსად აქვს აზრი. რამდენი დაიხარჯება, რა შედეგს მოიტანს – ეს და მსგავსი ბევრი სხვა რეპლიკა თუ კითხვა საკმაოდ ართულებს გადაწყვეტილებების მიღებას ამ კუთხით. გავაკეთოთ თუ არა რეკლამა, რა თანხა დავხარჯოთ ამ საქმისთვის და როგორ უზრუნველვყოთ, რომ ამ თანხებმა მაქსიმალური შედეგი მოგვიტანოს – ეს ის კითხვებია, რომლებიც ბევრ მცირე, საშუალო და ზოგჯერ მსხვილ მეწარმესაც აწუხებს.
რეკლამა მნიშვნელოვანი იარაღია ბიზნეს–ამოცანების გადასაწყვეტად და ჩვენც გადავწყვიტეთ ამ თემას უფრო მეტი სტატია მივუძღვნათ. ის, რაც ქვემოთ წერია, უფრო რეკლამის გარშემოა, ვიდრე მის შესახებ, მაგრამ გვინდა სწორედ იმაზე მსჯელობით დავიწყოთ, თუ რამდენი და როგორ შეიძლება დაიხარჯოს ამ მიმართულებით, რათა რეკლამამ უკეთესი და უკეთესი შედეგები მოგვიტანოს.
პირველ რიგში მათთვის, ვისაც რეკლამაში ფულის ხარჯვა რესურსების ტყუილი ფლანგვა ჰგონია, გვინდა ვუთხრათ, რომ რეკლამა, თუ ის ძალიან ცუდად არ არის გაკეთებული და ზიანს არ გვაყენებს, უფრო ინვესტიციაა, ვიდრე ხარჯი. ის ჩვენი ორგანიზაციის ღირებულებას ზრდის, არსებული კლიენტების თვალში მის საიმედოობას ამაღლებს. იქ, სადღაც, ბევრი პოტენციური კლიენტის გონებაში ჩვენი ან ჩვენი პროდუქტის სახელის ყოველი გამონათება ერთ პატარა აგურს დებს ცნობადობის გაზრდის, ბრენდის მშენებლობის საქმეში და მათ ჩვენი პროდუქტის თუ მომსახურების შესაძენად ამზადებს.
თუმცა, მენეჯმენტი, რა თქმა უნდა, მუდმივად უნდა ფიქრობდეს რა თანხა ჩადოს რეკლამაში და როგორ გახადოს ეს ინვესტიცია ბევრად უფრო სასარგებლო ორგანიზაციისათვის.
შექმენით გაყიდვების ხელშეწყობის და ბრენდის განვითარების ფონდი
ერთ–ერთი ყველაზე გავრცელებული მიზეზი, რის გამოც ორგანიზაციები რეკლამის გაკეთებისგან თავს იკავებენ, ამისათვის საჭირო თანხების არქონაა. ვფიქრობთ, ეს თანხები ბევრად უფრო ადვილად გამოჩნდება, თუ გაყიდვების ხელშეწყობისა და ბრენდის განვითარების ფონდს შევქმნით და მასში ყოველთვიური, ან სულაც ყოველდღიური შემოსავლიდან გარკვეულ პროცენტს გადავრიცხავთ.
პროცენტი განსხვავებული შეიძლება იყოს დარგის სპეციფიკის, ორგანიზაციის ზომის, გაყიდვების ზრდის ამოცანის პრიორიტეტულობის მიხედვით, მაგრამ საშუალოდ ის შეიძლება შეადგენდეს მიღებული შემოსავლების 5–10%-მდე. სასურველია ანარიცხის განაკვეთი ყოველი წლის დასაწყისში განვსაზღვროთ და ბუღალტერიას დავავალოთ ყოველი ახალი შემოსავლიდან შესაბამისი თანხა დაუკითხავად გადაიტანოს აღნიშნულ ფონდში.
ფონდში თანხების მცირე პორციებით გადატანა ამ მიზნით დაგროვებას გააადვილებს, მაგრამ, რა თქმა უნდა, ეს იმას არ ნიშნავს, რომ იქიდან თანხების ხარჯვაც ასევე ადვილად უნდა ხდებოდეს.
განსაზღვრეთ პრიორიტეტები ფონდის ხარჯვის შესაძლო მიმართულებებს შორის
როგორი დიდიც არ უნდა იყოს ფონდი, ის ყველა ჩვენს სარეკლამო მიზანს მაინც ვერ დააკმაყოფილებს. სასურველია, ზუსტად ვიცოდეთ რა ამოცანებია უფრო მეტად პრიორიტეტული სარეკლამო აქტივობების მიხედვით.
მიზანი კი რეკლამას ბევრნაირი შეიძლება ჰქონდეს: ორგანიზაციის ცნობადობის გაზრდა, ახალი პროდუქტის გაცნობა არსებული თუ პოტენციური მომხმარებლისთვის, ბრენდისთვის ახალი მახასიათებლის გამოკვეთა ან არსებულის კიდევ უფრო გაძლიერება, პროდუქტის ან კომპანიის შეხსენება მომხმარებლისთვის და ა.შ.
რაც უფრო მეტი მიზნის მიღწევას ვცდილობთ ერთი მოქმედებით, მით უფრო ნაკლებად ეფექტიანი ხდება ეს მოქმედება თითოეულ მიზანთან მიმართებაში. ყოველთვის სჯობს ფონდის წინაშე ცხადი ამოცანები დავსვათ, განვსაზღვროთ, რა აქტუალური ამოცანები გვიდგას სარეკლამო კუთხით და ფონდის თანხებიც ამოცანების პრიორიტეტულობის შესაბამისად გადავანაწილოთ. არ ვეცადოთ ხარჯვის ისეთი გზების ძიებას, რომელიც ერთი გასროლით კურდღლების მთელი ჯგუფის დახოცვაზე იქნება ორიენტირებული.
განსაზღვრეთ პასუხისმგებელი პირი, ვისაც ამ ფონდის განკარგვის შესახებ იდეების მოგროვებას დაავალებთ
ფონდის შექმნასთან ერთად, ან ცოტა მოგვიანებით, მას შემდეგ, რაც მასში გარკვეული თანხები მოგროვდება, თუ ორგანიზაციაში გაყიდვების სტიმულირების მიზნით სამსახური ან პოზიცია უკვე არ გაქვთ, სასურველია შევარჩიოთ ადამიანი, რომელსაც ფონდის ხარჯვის პირობების მოფიქრებას და მოგროვებას დავავალებთ.
ეს, რა თქმა უნდა, იმას არ ნიშნავს, რომ ამ ადამიანმა თავის ახლანდელ საქმიანობას აუცილებლად თავი უნდა დაანებოს და მთლიანად ამ აქტივობებზე გადაერთოს. დასაწყისში ამ იდეებზე ფიქრი და მათი მოძიება ძირითად საქმესთან შეთავსებითაც შეიძლება.
ეს ადამიანი თვითონ გაპოვნინებთ თავს, როგორც კი შესაბამისი კანდიდატის ძიებას გონებაში ან სხვა კოლეგებთან კონსულტაციების გზით დაიწყებთ. ის, სასურველია, აქტიური, ინიციატივიანი, შემოქმედებითი და ორგანიზაციის მიმართაც საკმარისად ლოიალური ადამიანი იყოს. ამასთან სასურველია იყოს ახალგაზრდაც, რათა ეს ამოცანა საინტერესო გამოწვევად მიიღოს.
მას უნდა ვთხოვოთ, რომ კოლეგებთანაც პერიოდული კონსულტაციები გაიაროს, თვითონაც იფიქროს და გარეთაც ეცადოს იპოვოს გზები, როგორ შეიძლება დავხარჯოთ ფონდში შემოსული თანხები იმისათვის, რომ ჩვენთვის სასურველ შედეგებს მივაღწიოთ, სად, როგორი სახით გავაკეთოთ რეკლამა, როგორი ფორმით, როგორი ინტენსივობით და ა.შ. ვთხოვოთ მის მიერ შეგროვებული იდეები თვეში ერთხელ, სპეციალურად ამ მიზნით მოწყობილ თათბირზე წარმოგვიდგინოს.
ხარჯვის ალტერნატივები კი თითქმის ნებისმიერი თანხისთვის არსებობს. ტელევიზიაში რაიმეს აქტიური კამპანიით რეკლამირების გარდა კიდევ უამრავი გზაა ჩვენთვის სასურველი მიზნების მისაღწევად. თუ ჩვენი პოტენციური მომხმარებელი კონკრეტული, სპეციფიკური ჯგუფია და მისი რაოდენობა 5-10 ათასს არ აჭარბებს, იქნებ სწორედ რაიმე ალტერნატიული მეთოდით ბევრად უფრო იაფად შევძლოთ და მათ ჩვენთვის საინტერესო ინფორმაცია მივაწოდოთ.
თუ რეკლამას ძალიან მკაფიო მიზანი აქვს; კარგად არის გააზრებული ინფორმაცია, რომელიც მისი მეშვეობით გვინდა გავავრცელოთ; ცხადად ვიცით აუდიტორია, რომელმაც ეს ინფორმაცია უნდა მიიღოს და ინფორმაციის გავრცელების არხებზეც საკმარისად ბევრს ვიფიქრებთ, ბევრად უფრო იაფად ბევრად უკეთესი შედეგი შეიძლება მივიღოთ. სწორედ ამ იდეებს სჭირდება მეტი ფიქრი და მეტი ძიება.
მინიმუმ თვეში ერთხელ მაინც ჩაატარეთ შეხვედრები რეკლამის და გაყიდვების ხელშეწყობის მიზნით
კარგი იქნება, თუ ავარჩევთ თვის რომელიმე კვირის რომელიმე დღეს და ვიტყვით, რომ ამა და ამ დღეს ყოველთვიურად ვატარებთ თათბირს, რომელზეც, სხვა რამდენიმე საკითხთან ერთად, განვიხილავთ როგორ დავხარჯოთ გაყიდვების სტიმულირების და ბრენდის განვითარების ფონდში არსებული თანხები შედეგიანად. ამის შესაბამისად განვსაზღვრავთ დამსწრეთა შემადგენლობას და ძალიან ყურადღებით მოვუსმენთ ყველა იდეას, რომელსაც შესაბამისი თანამშრომელი ან თანამშრომლები წარმოგვიდგენენ.
დასაწყისში, ალბათ, სჯობს რამდენიმე შეხვედრა, უბრალოდ, იდეების მოსმენასა და გარჩევას დავუთმოთ მანამ, სანამ ღირებული ალტერნატივები არ დაგროვდება. ამის შემდეგ კი საჭირო იქნება ვცადოთ სწორად შევადაროთ ეს ალტერნატივები ერთმანეთს.
შედარების კრიტერიუმები საკმაოდ ცხადია: რამდენად შეესაბამება იდეა მიზანს, რამდენად ადვილია ამ იდეის კარგად განხორციელება ტექნიკური თვალსაზრისით და რა თანხას წაიღებს იდეა არსებული ფონდიდან.
სასურველია, ვეცადოთ, ისეთი იდეები შევარჩიოთ, რომლებიც რაციონალური დანახარჯის პირობებში, კარგი ხარისხით მიზანთან ყველაზე მეტად მიგვაახლოვებს. კოლეგებთან ალტერნატივების ერთობლივმა განხილვამ, სავარაუდოდ, არჩევანის გაკეთება უნდა გაგვიადვილოს.
დააკვირდით შედეგებს და გააკეთეთ ანალიზი
გადაწყვეტილებების მიღება, რა თქმა უნდა, საკმარისი არ არის. ამის შემდეგ მათი კარგი ხარისხით განხორციელებაა საჭირო. ამ საქმეში, სასურველია, ჩავრთოთ პროფესიონალები იმ დონეზე, რა დონეზეც ამის შესაძლებლობას ბიუჯეტი მოგვცემს. კარგი იქნება მინიმუმ კონსულტაციების გავლა მათთან, ვისაც მსგავსი რაღაცები უკეთებია. როგორ იქნება უკეთესი, რა ფორმით, რა შინაარსით, რა ინტენსივობით, რა ფერებში, რომელ გვერდზე, რა დროს და ა.შ. ეს ის საკითხებია, რომელთან დაკავშირებითაც მხოლოდ ფიქრი საკმარისი არ არის, სათანადო გამოცდილებაც საჭიროა სწორი გადაწყვეტილებების მისაღებად.
ხელმძღვანელის ჩართულობა დასაწყისში, სპეციალისტების ყურადღებით მოსმენა და მხოლოდ ამის შემდეგ, საღი განსჯის საფუძველზე, გადაწყვეტილებების მიღება იმის გარანტი იქნება, რომ შეცდომის დაშვების შემთხვევაშიც კი ეს შეცდომა მაქსიმალურად სასარგებლო იქნება ორგანიზაციისათვის. შეცდომა კი დიდად საშიში არ არის. ძალიან ძნელია ისეთი მცდარი ნაბიჯის გადადგმა, რომლის გამოსწორებაც შეუძლებელი იქნება. ამის გარეშე კი თითქმის არც ერთი საქმე არ გამოდის.
მნიშვნელოვანია, ყურადღებით დავაკვირდეთ რეკლამის შედეგებს – გაყიდვების ზრდა, მეტი ვიზიტორი, მეტი ინტერესი ორგანიზაციისა და მისი პროდუქტების მიმართ, მეტი გამოხმაურება ნაცნობების მხრიდან – ნებისმიერი ნიშანი შეიძლება საგულისხმო აღმოჩნდეს შედეგების შეფასებისთვის. საჭიროა, უბრალოდ, კოლეგებთან ერთად პერიოდულად განვიხილოთ რა შედეგები მოიტანა რეკლამამ, ვის რა მოსაზრებები აქვს ამ საკითხზე და რა შეიძლებოდა გაკეთებულიყო სხვაგვარად, უკეთესი შედეგების მისაღებად.
შედეგების აუცილებელი განხილვა და პერიოდულად ანალიზისა და შეფასებების გაკეთება საკმარისი წინაპირობაა იმისათვის, რომ ნელ–ნელა ხარისხიც და რეკლამიდან მიღებული სარგებელიც გაიზარდოს. ეს, საბოლოოდ, ინვესტიციის ბევრჯერ ამოღებაშიც დაგვეხმარება.
***
თუ მაინც, დრო გადის და შედეგები თვალსაჩინო არ არის, აჯობებს ფონდის ფორმირება მაინც არ შევწყვიტოთ, თანხების დაგროვება განვაგრძოთ და ხარჯვის პრიორიტეტებს გადავხედოთ. შეიძლება იდეების მოგროვებაზე პასუხისმგებელი პირიც შევცვალოთ ან რეკლამისა და გაყიდვების მიმართულებით შეხვედრების სიხშირე გავზარდოთ. მოკლედ, ცდას თუ არ დავაკლებთ, შედეგს აუცილებლად დავინახავთ.
გადაუგზავნეთ მეგობრებს მეილზე
სტატიები მომზადებულია სინერჯი ჯგუფის წევრების მიერ;
— საშუალო 5,00 ქულა1 კომენტარი სტატიაზე “ზოგიერთი რამ რეკლამის შესახებ”
კომენტარის დამატება:
კომენტარის დაწერა შეუძლიათ მხოლოდ რეგისტრირებულ წევრებს
13 აგვისტო, 2012 13:14
რჩევები დიდ კონტრასტიშია საქართველოში გავრცელებული სტიქიური რეკლამირებასთან, არადა დიდი ჭკუისკოლოფობის გარეშეც შესაძლებელი ყოფილა დალაგებული სარეკლამო კამპანიის წარმოება.
ამ რჩევებიოდან მთავარი ჩემი აზრით შედეგებზე დაკვირვებაა – რომ არსებობდეს ადვილი საშუალება დავინახოთ რა მოიტანა რეკლამამ, გაცილებით დიდი იქნებოდა უფრო რაციონალურად დაგეგმილი და ორგანიზებული კამპანიების რაოდენობა.